Pasifik Okyanusu’nda Papua Yeni Gine ile Hawaii arasında yer alan Marshall Adaları’nın küçük bir bölümü, 1946 ile 1958 yılları arasında ABD’nin Bikini ve Enewetak Mercan Adaları’na attığı 67 nükleer bomba nedeniyle hala Çernobil’den daha radyoaktif.
Bu patlamalardan biri, Amerika Birleşik Devletleri’nin şimdiye kadar gerçekleştirdiği en büyük nükleer patlamaydı. Bravo Kalesi1 Mart 1954’te Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombaların yaklaşık 1000 katı büyüklüğündeki gücüyle Bikini Atolü cehenneme dönmüştü.
1970’lerin sonlarında, altı farklı adadan (Nevada’dan gelen tonlarca kirlenmiş toprakla birlikte) gerçek, parlak toprak ve moloz yığınları, Enewetak Mercan Adası’nın kırk adasından biri olan Runit Adası’ndaki dev bir çukura taşındı ve burada dev bir beton kubbeye hapsedildi.
Runit Kubbesi 115 metre çapında ve 45 santimetre kalınlığında beton kubbe. Aşağıdaki uydu görüntülerinde kubbe, Runit Adası’nın yemyeşil tropik fonunda uzaylı bir nesne gibi göze çarpıyor.
Kubbe sadece geçici bir çözüm olarak tasarlanmış olsa da, onlarca yıl ayakta kaldı ve eskime belirtileri göstermeye başladı. 2019’da yapılan bir araştırma, kubbenin Pasifik’teki artan sıcaklıklardan kaynaklandığını buldu. giderek artan çatlaklarla kaplı olduğunu ortaya çıkardı.
Yükselen deniz seviyeleri Runit Adası kıyılarına da vurarak betonu aşındırdı ve radyoaktif maddenin çevredeki toprak ve sularla karışmasına neden oldu. Durum o kadar ciddi bir hal aldı ki, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres2019’da Pasifik’e radyasyon sızıntısı konusunda son derece endişeli olduğunu söyledi.
Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’nde deniz radyoaktivitesi konusunda dünyaca ünlü bir uzman. Ken Buesseler2020 yılında yaptığı bir açıklamada, ” Plütonyum kubbenin altında kaldığı sürece, Pasifik Okyanusu’na büyük bir yeni radyasyon kaynağı gelmeyecek.dedi ve devam etti: Ancak pek çok şey gelecekteki deniz seviyesinin yükselmesine ve fırtınalar ve mevsimsel yüksek gelgitler gibi şeylerin kubbeye giren ve çıkan su akışını nasıl etkileyeceğine bağlıdır. Şu anda küçük bir kaynak, ancak neler olup bittiğini anlamak ve verileri doğrudan bölgedeki etkilenen topluluklara iletmek için daha düzenli izlememiz gerekiyor.“
Uzak olmasına rağmen, Marshall Adaları’nın diğer bölgeleri binlerce insana ev sahipliği yapıyor ve atom bombalarının atılmasının yaşamları üzerinde korkunç bir etkisi olduğu açık. Örneğin, adaların bazı bölgelerinde, belki de radyasyonun bir sonucu olarak, kanser oranları önemli ölçüde artmıştır.
Bölgedeki yüksek radyasyon seviyeleri nedeniyle birçok kişi eşyalarını toplayıp taşınmak zorunda kaldı. ABD ordusu 1986’da bölgeden çekildi ve nükleer test programı nedeniyle hala Marshall Adaları’na yerleştirilmesi gereken insanların masraflarını karşılayacağını söyledi.
